การจดทะเบียนสมรสระหว่างชาวไทยกับชาวต่างชาตินั้น เป็นเรื่องที่สำคัญอย่างหนึ่ง โดยคนส่วนใหญ่ยังไม่ค่อยรู้ ว่าการจดทะเบียนสมรสต้องปฏิบัติอย่างไรบ้าง ที่ไหน และขั้นตอนอย่างไรบ้างทางเรา ได้รวบรวมข้อมูลที่คุณควรรู้มาให้ค่ะ สิ่งสำคัญ คือ ทั้งสองฝ่ายจะต้องดำเนินการด้วยตนเอง และลงลายมือชื่อต่อหน้า นายทะเบียน พร้อมพยานอีกสองท่าน
เอกสารที่ต้องใช้ในการจดทะเบียนสมรส
ชาวต่างชาติ
- คำร้อง
- ใบรับรองความโสด
- หนังสือเดินทาง (Passport) ฉบับจริง พร้อมสำเนา 1 ชุด
- ใบสำคัญการหย่าฉบับจริง พร้อมสำเนา 1 ชุด (ถ้ามี)
- หนังสือรับรองสถานภาพบุคคลจากสถานทูต หรือสถานกงสุล หรือองค์การของรัฐบาลประเทศนั้นๆ พร้อมแปล
- เอกสารอื่นๆ เช่น ใบเปลี่ยนชื่อหรือนามสกุล (ถ้ามี)
ชาวไทย
- คำร้อง
- ทะเบียนบ้านฉบับจริง พร้อมสำเนา 1 ชุด
- บัตรประชาชนฉบับจริง พร้อมสำเนา อย่างละ 1 ชุด
- พยาน 2 ท่าน พร้อมบัตรประชาชนตัวจริง (พยานจะต้องเป็นบุคคลใกล้ชิด เช่น บิดา มารดา พี่น้อง ญาติ )
- ใบสำคัญการหย่าฉบับจริง พร้อมสำเนา 1 ชุด
- เอกสารอื่นๆ เช่น ใบเปลี่ยนชื่อหรือนามสกุล (ถ้ามี)
- มรณบัตร (กรณีคู่สมรสเดิมเสียชีวิต)
หมายเหตุ : ระยะเวลาและเอกสารที่แจ้งข้างต้นอาจจะมีการเปลี่ยนแปลงขึ้นอยู่กับสัญชาติของชาวต่างชาติ
คุณสมบัติของผู้จดทะเบียนสมรส
- อายุไม่ต่ำกว่า 17 ปีบริบูรณ์ ต้องมีบิดา หรือมารดา หรือผู้ปกครองมาให้ความยินยอม
- หากอายุ 20 ปีบริบูรณ์สามารถดำเนินการได้ด้วยตนเอง
- ชายหรือหญิงต้องมีสัญชาติไทย
- ไม่วิกลจริต หรือเป็นบุคคลที่ศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ
- ไม่เป็นพี่น้องร่วมบิดามารดา หรือเป็นพี่น้องร่วมแต่บิดามารดา
- ไม่เป็นคู่สมรสของบุคคลอื่น
- ห้ามไม่ให้ผู้รับบุตรบุญธรรมสมรสกับบุตร
- หญิงหม้ายจะสมรสใหม่ได้ เมื่อการสมรสครั้งก่อนได้สิ้นสุดไปแล้วไม่น้อยกว่า 310 วัน เว้นแต่
+ คลอดบุตรแล้วในระหว่างนั้น
+ มีใบรับรองแพทย์ว่าไม่ได้ตั้งครรภ์
+ สมรสกับคู่สมรสเดิม
+ มีคำสั่งของศาลให้สมรสได้

จดทะเบียนสมรสได้ที่ใด??
- กรณีอยู่ในประเทศไทยจดทะเบียนสมรส
+ ที่ว่าการอำเภอหรือสำนักงานเขต - กรณีอยู่ต่างประเทศ จดทะเบียนสมรส
+ ที่สถานเอกอัครราชทูตไทยประจำประเทศนั้นๆ
( ทำได้เฉพาะการจดทะเบียนระหว่างบุคคลสัญชาติไทยหรือระหว่างบุคคลสัญชาติไทย กับต่างชาติ เป็นการจดทะเบียนตามกฎหมายไทย หากในอนาคตมีความจำเป็นที่ต้องย้ายไปอยู่ประเทศเกิดของสามีหรือภรรยา ก็ไม่จำเป็นต้องจดทะเบียนสมรสซ้ำอีก เพียงแต่ให้ติดต่อรับรองการจดทะเบียนสมรสของประเทศนั้นๆ)
- กรณีอยู่ในประเทศไทยจดทะเบียนสมรส
การจดทะเบียนสมรสมีขั้นตอนอย่างไรบ้าง??
- ยื่นขอใบรับรองความเป็นโสดจากสถานทูตของชาวต่างชาติ ประจำประเทศไทย
- นำใบโสดไปแปลเป็นภาษาไทยและนำไปรับรองตราประทับจากกระทรวงการต่างประเทศ
- ไปที่ว่าการอำเภอหรือสำนักงานเขตตามเวลาที่นัดหมายกับเจ้าหน้าที่ พร้อมล่ามและพยาน (ให้พยานนำบัตรประชาชนฉบับจริงไปด้วย)
- ติดต่อฝ่ายทะเบียน แล้วยื่นเอกสารให้เจ้าหน้าที่
- จากนั้นกรอกเอกสารตามที่เจ้าหน้าที่มอบให้มา
- เจ้าหน้าที่สอบถามข้อมูลความสัมพันธ์ของทั้งสองฝ่าย เช่น ระยะเวลาที่คบหา ระยะเวลาที่อยู่กินกัน ฝ่ายหญิงจะใช้คำนำหน้านามเป็นอะไร ใช้นามสกุลตามฝ่ายชาย หรือไม่ก็ได้
- ล่ามจะช่วยแปลรายละเอียดในการจดทะเบียนสมรสให้กับทั้งสองฝ่ายได้ทราบ
- เจ้าหน้าที่มอบเอกสารทะเบียนสมรส (คร.2) และใบสำคัญการสมรส (คร.3) ให้กับทั้งสองฝ่ายๆละ 1 ชุด
สำหรับผู้ที่วางแผนจะขอวีซ่าหรือจะกลับไปแจ้งกับประเทศตนว่าได้แต่งงานที่ประเทศไทย แล้วนั้นแนะนำว่าขอคัดเอกสาร คร.2 ฉบับภาษาอังกฤษด้วย สำนักงานเขตสามารถออกเอกสารเป็นภาษาอังกฤษให้ได้
หลังจากจดทะเบียนสมราเสร็จสิ้นทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงจะเลือกได้ดังนี้
+ ใช้นามสกุลเดิมทั้งสองฝ่าย
+ หญิงใช้นามสกุลของสามี
+ ชายใช้นามสกุลของภรรยา
+ หญิงใช้นามสกุลของสามี ชายใช้นามสกุลของภรรยา
+ หญิงไทยที่สมรสกับสามีต่างชาติสามารถใช้นามสกุลเดิมของตนเองเป็นชื่อรองได้
* เมื่อจดทะเบียนสมรสแล้วคนไทยที่ได้ทำการเปลี่ยนนามสกุลควรรีบมาดำเนินการเปลี่ยนชื่อในทะเบียนราษฎร์ให้เรียบร้อยพร้อมทำหนังสือเดินทางฉบับใหม่โดยเร็วที่สุด